Kuchnia
Histotyk francuski Jean-François Revel tak oto określił bogactwo kuchnii hiszpańskiej: "Hiszpania jest ostatnim z dużych krajów Europy, gdzie kuchnia rzeczywiście różni się z prowincji na prowincję". Mimo że napisał te słowa w 1892 roku, są one ciąle aktualne. Na miano tzw. kuchni hiszpańskiej składają się przeróżne kuchnie regionalne. Na terenie wybrzeża potrawy dzielą się na dwie grupy, tj. mar oraz montaña, czyli nadmorskie i górskie. W głębi lądu wspólny mianownik kulinarny stanowią takie potrawy jak gazpacho (chłodnik) czy ajo arriero (słony dorsz). Mimo że w XX wieku cechy kuchni regionalnych wzajemnie się przemieszały, m.in. Andaluzja, Katalonia, Kastylia-León, Baskonia czy Galicja w dalszym ciagu pielęgnują odrębne tradycje jedzeniowe.
Tradycja tapas
Posiłki jada się w Hiszpanii w casas de comida (jadłodajnie), tascas (gospody), ventas lub posadas (przydrożne bary/zajazdy). Jednak najpopularniejsze i najbardziej charakterystyczne dla tego kraju są bary tapas Stanowią one emblematyczną cześcią hiszpańskiego stylu życia.
Porcje podawane sątam w trzech rozmiarach: pincho (kęs, czyli małe tapas), tapa (przekąska właściwa, raczej dla jednej osoby) oraz ración (pełen talerz, zwykle dla dwóch, trzech osób). Najpopularniejsze tapas to:
Jamón serrano - solona szynka suszona w górskim powietrzu, może być podawana bez dekoracji w kawałkach lub cienkich plasterkach.
Gambas a la plancha – proste, ale doskonałe w smaku danie z całych, smażonych, nie obranych krewetek.
Tortilla a la espańola – popularny gruby omlet hiszpański, smakowita potrawa z cebuli i ziemniaków z przyprawionymi jajkami. Podaje się ją uformowaną w trójkątne lub małe kwadratowe kawałki.
Mejillones a la marinera – danie z gotowanych małży w smacznym sosie z podsmażonej cebuli i czosnku, białego wina, oliwy, soku cytrynowego i zielonej pietruszki.
Almendras fritas – smażone, solone migdały, popularna przekąska. Jako dodatek do napoju można też zamówić pistacje, solone orzeszki ziemne i ziarna słonecznika.
Pollo al ajillo – składa się z małych kawałków kurczaka (często skrzydełka lub udka) przyrumienionych na oleju, a potem delikatnie duszonych w smakowitym sosie przyprawionym czosnkiem.
Banderillas - koreczki nabite na wykałaczki. Składają się na ogół z marynowanych ryb i warzyw, jaj na twardo, krewetek, korniszonów i oliwek.
Fritura de pescado – smażona ryba wymieszana z owocami morza, podana z cytryną. Są tu czerwone małże, kałamarnica i mały dorsz albo inne dostępne, świeże ryby.
Albondigas – mięsne kulki, często podawane ze smacznym sosem pomidorowym.
Ensaladilla rusa – zimne danie z tuńczyka, krewetek, ziemniaków, marchewki i zielonego groszku, przybrane majonezem. Na wierzchu może być położona papryka lub jajko.
Chorizo – popularna kiełbasa,przyprawiona czosnkiem i papryką, zwykle jadana na zimno. Niektóre jej gatunki są smażone i serwowane na gorąco.
Patatas bravas – pikantna potrawa z ziemniaków smażonych w oleju i polanych ostrym sosem pomidorowym przyprawionym cebulą, czosnkiem, białym winem i zieloną pietruszką i chilli.
Oliwki – powszechne tapa, jest ich kilka gatunków. Gordas to tłuste oliwki z Sewilli. Manzanillas można wydrążyć i wypełnić sardelą, migdałami albo maleńkimi papryczkami pimientos. Niektóre oliwki przyrządza się w ziołach i oleju lub marynacie.
Salpicón de mariscos – luksusowa, zimna sałatka, składająca się ze świeżych owoców morza, w tym homara, kraba i krewetki z poszatkowanymi pomidorami. Polewana smakowitym sosem winegret przyprawionym cebulą i czerwoną papryką.
Calmares fritos – krążki kałamarnicy, oprószone mąką przed smażeniem w oliwie lub oleju roślinnym. Podawane są z plasterkami cytryny.
Ensalada de pimientos rojos – barwna, zimna sałatka z pieczonej czerwonej papryki i pomidorów. Sok z pieczenia łączy się z oliwą i octem, powstaje przepyszny sos do sałatki.
Queso manchego – ser owczy z La Manchy najpopularniejszy w Hiszpanii. Podaje się z chlebem jako łagodny, półmiękki albo dojrzały.
Alkohole
Hiszpania to kraj należący do głównych producentów wina na świecie. Właściwie eksportowała je już od czasów rzymskich. Sama traducja winna sięga na tych terenach aż do czasów przedromańskich, gdy na południu kraju winorośl uprawiali juz Fenicjanie. Do dziś wybór win w Hiszpanii jest ogromny, większośc regionów może pochwalić się wybornym trunkami.
Produkcja hiszpańskiego wina musi odpowiadać klasyfikacji Denominación de Origen (DO), odpowiednika francuskiego appelation contrôlée, gwarancji pochodzenia oraz jakość. Wina oznaczone jako DO najczęściej pochodzą z regionów takich jak Rioja, Ribera del Duero, Valdepeñas oraz Penedès. Vino de la Tierra to klasa win postawionych w hierarchii niżej od DO. Natomiast Vino de Mesa, tzw, wina stołowe, obejmujące wina najniższejkategorii.
Kolejnym znanym hiszpanskim trunkiem jest Jerez de la Frontera, czyli wino o wysokiej zawartości alkoholu (16-20%), produkowane w tym właśnie rejonie Andaluzji. Sherry to angielska, bardziej rozpowszechniona nazwa tego trunku, gdyż to właśnie Anglicy, jako pierwsi zaraz po Hiszpananch, najbardziej je sobie umiłowali.
Innym popularnym w Hiszpanii alkoholem jest cava, czyli wino musujące, hiszpański szampan. Zaczeto je wytwarzać w Katalonii w XIX wieku, a nazwa wywodzi się od podziemnych bodeh (hiszp. cava - dosłownie piwnica), w których je produkowano i przechowywano.
Goszcząc w Hiszpanii nie można oczywiście nie skosztować sangrii (hiszp. sangría), rodzaju swoistego ponczu z czerwonego wina, lemoniady (hiszp. gaseosa), cukru oraz kawałków owoców. Inne orzeżwiające napoje alkoholowe to vino con gaseosa, wino rozcieńczone lemoniadą, nazywane Agua de Valencia, a także mieszanka cava z sokiem pomarańczowym.
Źródło: Hiszpania. Przewodniki Wiedzy i Życia 2008
Na podstawie: Podróże marzeń. Hiszpania. Wyd. Mediaprofit 2005
