Imiesłów czynny w języku hiszpańskim - estar + gerundio
Poznamy dziś konstrukcję estar + gerundio (imiesłów czynny). Służy ona do opisywania czynności ciągłych, zarówno w czasie teraźniejszym jak i w przeszłym:
| playEstoy comiendo chocolate ahora. | Jem teraz czekoladę. |
| playSu madre está preparando la cena. | Jej mama przygotowuje kolację. |
| playEstamos trabajando. | Pracujemy (w tej chwili, obecnie). |
| playEstaban caminando por el bosque. | Szli przez las. |
| playMi perro estaba durmiendo. | Mój pies spał. |
| playEstábamos cantando. | Śpiewaliśmy. |
Nasza konstrukcja to połączenie czasownika estar - być, znajdować się oraz gerundio - imiesłowu czynnego:
| estar + gerundio |
Na początek przypomnijmy sobie odmianę czasownika estar. W czasie teraźniejszym wygląda ona tak:
| Singular | Plural | |
| 1. osoba | playestoy | playestamos |
| jestem | jesteśmy | |
| 2. osoba | playestás | playestáis |
| jesteś | jesteście | |
| 3. osoba | playestá | playestán |
| jest | są |
W czasie przeszłym (Imperfecto) o tak:
| Singular | Plural | |
| 1. osoba | playestaba | playestábamos |
| byłem/ byłam | byliśmy/ byłyśmy | |
| 2. osoba | playestabas | playestabais |
| byłeś/ byłaś | byliście/ byłyście | |
| 3. osoba | playestaba | playestaban |
| był/ była | byli/ były |
Można używać tej konstrukcji także w innych czasach, ale te są najpopularniejsze, więc na nich się skupimy.
Teraz zobaczmy, jak się tworzy gerundio.
Jeśli czasownik należy do I grupy koniugacyjnej -AR, otrzymuje koncówkę:
| -ando |
Oto kilka przykładowych czasowników z tej grupy:
| playtrabajar | playtrabajando |
| pracować | pracując |
| playhablar | playhablando |
| mówić | mówiąc |
| playpreparar | playpreparando |
| przygotowywać | przygotowując |
| playpasear | playpaseando |
| spacerować | spacerując |
| playbañar | playbañando |
| kąpać | kąpiąc |
| playterminar | playterminando |
| kończyć | kończąc |
Jeśli czasownik jest z II (końcówka -ER) lub III grupy (końcówka -IR) otrzymuje końcówkę:
| -iendo |
Kilka czasowników z II grupy:
| playcomer | playcomiendo |
| jeść | jedząc |
| playbeber | playbebiendo |
| pić | pijąc |
| playponer | playponiendo |
| kłaść | kładąc |
| playperder | playperdiendo |
| zgubić | gubiąc |
| playhacer | playhaciendo |
| robić | robiąc |
| playaprender | playaprendiendo |
| uczyć się | ucząc |
I jeszcze kilka z grupy III:
| playsalir | playsaliendo |
| wyjść | wychodząc |
| playvivir | playviviendo |
| mieszkać | mieszkając |
| playpartir | playpartiendo |
| dzielić | dzieląc |
| playescribir | playescribiendo |
| pisać | pisząc |
| playdormir | playdurmiendo |
| spać | śpiąc |
| playconducir | playconduciendo |
| kierować | kierując |
Zauważyliście, że gerundio czasownika DORMIR jest troszkę nieregularne? Poznajcie zatem najważniejsze wyjątki form gerundio:
| playIR | iść | playYENDO |
| playLEER | czytać | playLEYENDO |
| playDORMIR | spać | playDURMIENDO |
| playDECIR | powiedzieć | playDICIENDO |
To już prawie wszystko jeśli chodzi o budowę konstrukcji estar + gerundio.
Zobaczmy jeszcze tylko, jak zachowuje się w niej czasownik zwrotny. Pytanie brzmi, gdzie wstawimy zaimek zwrotny. Opowiedź brzmi: albo wskoczy on nam przed estar albo połączy się z bezokolicznikiem:
| playMe estoy bañando. | Kąpię się. |
| playEstoy bañándome. | Kąpię się. |
Zauważmy, że w drugiej formie pojawi się nam akcent. Dzieje się tak, ponieważ musimy zachować akcentowanie gerundio na tej samej sylabie, a dodanie zaimka zwrotnego wydłuża nam słowo.