Rodzajniki hiszpańskie
W języku hiszpańskim występuje małe słówko zwane rodzajnikiem (el artículo). Pojawia się ono przed rzeczownikiem i dopasowuje do jego rodzaju i liczby.
Istnieją rodzajniki określone (los artículos definidos), których używamy, kiedy mówimy o rzeczach konkretnych, znanych. Są też rodzajniki nieokreślone (los artículos indefinidos), stosowane, gdy mówimy o czymś po raz pierwszy, gdy nie mamy dokładnych informacji o rzeczowniku lub nie zależy nam na ich podawaniu.
Rodzajniki określone - artículos definidos wyglądają tak:
| singular liczba pojedyczna |
plural liczba mnoga |
|
| masculino rodzaj męski |
playel | playlos |
| femenino rodzaj żeński |
playla | playlas |
A oto rodzajniki nieokreślone - artículos indefinidos:
| singular liczba pojedyczna |
plural liczba mnoga |
|
| masculino rodzaj męski |
playun | playunos |
| femenino rodzaj żeński |
playuna | playunas |
Jak już wiemy, rodzajnik musi dopasować się rodzajem i liczbą do rzeczownika. Oto rodzajniki określone razem z rzeczownikami. Tutaj podajemy umowne tłumaczenie polskie, ale służy ono tylko wyjaśnieniu róznicy między rodzajnikami określonymi i nieokreślonymi. Generalnie rodzajników nie tłumaczymy, gdyż nie istnieją w naszym języku:
| playel chico | ten chłopiec |
| playla chica | ta dziewczynka |
| playlos chicos | ci chłopcy |
| playlas chicas | te dziewczynki |
A oto rzeczowniki z rodzajnikami nieokreślonymi:
| playun chico | jakiś chłopiec |
| playuna chica | jakaś dziewczynka |
| playunos chicos | jacyś chłopcy |
| playunas chicas | jakieś dziewczynki |
Czasem rodzaj rzeczownika w hiszpańskim różni się od rodzaju w języku polskim. Rodzajnik wskazuje nam rodzaj rzeczownika:
| playla silla | to krzesło |
| playla mesa | ten stół |
| playla casa | ten dom |
| playel bolso | ta torba |
| playel vaso | ta szklanka |
| playel libro | ta książka |
Jeśli rzeczownik ma takie same formy w rodzaju żeńskim i męskim, rodzajnik pozwala nam określić rodzaj:
| playla pobre | biedaczka |
| playel pobre | biedak |
| playla optimista | optymistka |
| playel optimista | optymista |
| playla guía | przewodnik (książka) |
| playel guía | przewodnik (osoba) |
Istnieje też kilka rzeczowników, które, mimo że są żeńskie, mają w liczbie pojedycznej rodzajniki męskie (określony el i nieokreślony un). Dzieje się tak, aby nie stały obok siebie dwie literki a.
Tymi wyjątkami są rzeczowniki zaczynające się od zaakcentowanej sylaby na a lub na ha (bo h jest nieme, więc w wymowie słowo i tak zaczyna się od a). W liczbie mnogiej te rzeczowniki mają już rodzajnik żeński:
| playel agua playun agua |
woda | playlas aguas playunas aguas |
wody |
| playel águila playun águila |
orzeł | playlas águilas playunas águilas |
orły |
| playel aula playun aula |
sala, aula | playlas aulas playunas aulas |
sale, aule |
| playel hacha playun hacha |
siekiera | playlas hachas playunas hachas |
siekiery |
| playel alma playun alma |
dusza | playlas almas playunas almas |
dusze |
Rzeczowniki te są żeńskie, więc przymiotniki je określające są rodzaju żeńskiego:
| playagua fría | zimna woda |
| playáguila blanca | biały orzeł |
| playaula bonita | ładna sala |
| playhacha roja | czerwona siekiera |
| playalma pura | czysta dusza |
Jeszcze tylko jedna uwaga - rodzajnik określony męski w liczbie pojedynczej łączy się z przyimkami a oraz de:
| a + el = al | a + rodzajnik męski l.p. = al |
| de + el = del | de + rodzajnik męski l.p. = del |
Zobaczmy przykłady:
| a + el bosque = playal bosque | do lasu |
| a + el parque = playal parque | do parku |
| de + el perro = playdel perro | psa |
| de + el chico = playdel chico | chłopca |