Rodzajniki hiszpańskie
W języku hiszpańskim występuje małe słówko zwane rodzajnikiem (el artículo). Pojawia się ono przed rzeczownikiem i dopasowuje do jego rodzaju i liczby.
Istnieją rodzajniki określone (los artículos definidos), których używamy, kiedy mówimy o rzeczach konkretnych, znanych. Są też rodzajniki nieokreślone (los artículos indefinidos), stosowane, gdy mówimy o czymś po raz pierwszy, gdy nie mamy dokładnych informacji o rzeczowniku lub nie zależy nam na ich podawaniu.
Rodzajniki określone - artículos definidos wyglądają tak:
singular liczba pojedyczna |
plural liczba mnoga |
|
masculino rodzaj męski |
playel | playlos |
femenino rodzaj żeński |
playla | playlas |
A oto rodzajniki nieokreślone - artículos indefinidos:
singular liczba pojedyczna |
plural liczba mnoga |
|
masculino rodzaj męski |
playun | playunos |
femenino rodzaj żeński |
playuna | playunas |
Jak już wiemy, rodzajnik musi dopasować się rodzajem i liczbą do rzeczownika. Oto rodzajniki określone razem z rzeczownikami. Tutaj podajemy umowne tłumaczenie polskie, ale służy ono tylko wyjaśnieniu róznicy między rodzajnikami określonymi i nieokreślonymi. Generalnie rodzajników nie tłumaczymy, gdyż nie istnieją w naszym języku:
playel chico | ten chłopiec |
playla chica | ta dziewczynka |
playlos chicos | ci chłopcy |
playlas chicas | te dziewczynki |
A oto rzeczowniki z rodzajnikami nieokreślonymi:
playun chico | jakiś chłopiec |
playuna chica | jakaś dziewczynka |
playunos chicos | jacyś chłopcy |
playunas chicas | jakieś dziewczynki |
Czasem rodzaj rzeczownika w hiszpańskim różni się od rodzaju w języku polskim. Rodzajnik wskazuje nam rodzaj rzeczownika:
playla silla | to krzesło |
playla mesa | ten stół |
playla casa | ten dom |
playel bolso | ta torba |
playel vaso | ta szklanka |
playel libro | ta książka |
Jeśli rzeczownik ma takie same formy w rodzaju żeńskim i męskim, rodzajnik pozwala nam określić rodzaj:
playla pobre | biedaczka |
playel pobre | biedak |
playla optimista | optymistka |
playel optimista | optymista |
playla guía | przewodnik (książka) |
playel guía | przewodnik (osoba) |
Istnieje też kilka rzeczowników, które, mimo że są żeńskie, mają w liczbie pojedycznej rodzajniki męskie (określony el i nieokreślony un). Dzieje się tak, aby nie stały obok siebie dwie literki a.
Tymi wyjątkami są rzeczowniki zaczynające się od zaakcentowanej sylaby na a lub na ha (bo h jest nieme, więc w wymowie słowo i tak zaczyna się od a). W liczbie mnogiej te rzeczowniki mają już rodzajnik żeński:
playel agua playun agua |
woda | playlas aguas playunas aguas |
wody |
playel águila playun águila |
orzeł | playlas águilas playunas águilas |
orły |
playel aula playun aula |
sala, aula | playlas aulas playunas aulas |
sale, aule |
playel hacha playun hacha |
siekiera | playlas hachas playunas hachas |
siekiery |
playel alma playun alma |
dusza | playlas almas playunas almas |
dusze |
Rzeczowniki te są żeńskie, więc przymiotniki je określające są rodzaju żeńskiego:
playagua fría | zimna woda |
playáguila blanca | biały orzeł |
playaula bonita | ładna sala |
playhacha roja | czerwona siekiera |
playalma pura | czysta dusza |
Jeszcze tylko jedna uwaga - rodzajnik określony męski w liczbie pojedynczej łączy się z przyimkami a oraz de:
a + el = al | a + rodzajnik męski l.p. = al |
de + el = del | de + rodzajnik męski l.p. = del |
Zobaczmy przykłady:
a + el bosque = playal bosque | do lasu |
a + el parque = playal parque | do parku |
de + el perro = playdel perro | psa |
de + el chico = playdel chico | chłopca |