Czas przeszły Pretérito Perfecto - język hiszpański
Czas przeszły Pretérito Perfecto to czas używany do niedalekiej przeszłości. Jest bardzo podobny do angielskiego czasu Present Perfect.
Zdania w czasie Pretérito Perfecto wyglądają tak:
He comido demasiado. | Za dużo zjadłem. |
playHa salido de casa. | Wyszła z domu. |
playHemos estado en la fiesta. | Byliśmy na imprezie. |
Jak widzimy, czas Pretérito Perfecto składa się z odpowiedniej formy czasownika posiłkowego haber (którego nie tłumaczymy na polski) oraz czasownika podstawowego w formie zwanej participio pasado, czyli naszego imiesłowu:
haber + participio pasado = pretérito perfecto |
Każda osoba ma swoją formę czasownika posiłkowego haber, zobaczmy jak wyglądają:
Singular | Plural | |
1.osoba | playhe | playhemos |
2.osoba | playhas | playhabéis |
3.osoba | playha | playhan |
A teraz participio pasado czyli forma czasownika. Jej tworzenie jest bardzo proste: jeśli czasownik ma końcówkę -ar, czyli należy do I grupy koniugacyjnej, zmieniamy mu końcówkę na -ado, jeśli natomiast należy do II lub III grupy koniugacyjnej, czyli kończy się na -er lub -ir, jego końcówka zmieniana jest na -ido:
I grupo | -ar | -ado | playestar | playestado |
II grupo | -er | -ido | playcomer | playcomido |
III grupo | -ir | -ido | playvivir | playvivido |
Niektóre participio pasado są nieregularne, jeszcze będziemy o nich mówić.
A w międzyczasie już możemy układać zdania w Pretérito Perfecto:
playHe perdido mi reloj. | Zgubiłem swój zegarek. |
playHas estado en la escuela. | Byłeś w szkole. |
playHa comido muchas chuletas. | Zjadł/zjadła dużo kotletów. |
playHemos escuchado la radio. | Słuchaliśmy radia. |
playHabéis vivido en Polonia. | Mieszkaliście w Polsce. |
playHan salido de fiesta. | Wyszli na imprezę. |
Teraz czas na nieregularne formy participio pasado, które trzeba niestety zapamiętać. Pewnym pocieszeniem może być dla Was to, że będziecie ich używać nie tylko przy tworzeniu czasowników w czasie Pretérito Perfecto, ale będą one też spełniały funkcję przymiotników (zarówno regularne i nieregularne participios), np. he abierto - otworzyłem/am; abierto - otwarty. Oto najważniejsze, nieregularne participios pasados:
playVER | widzieć | playVISTO |
playHACER | robić | playHECHO |
playDECIR | powiedzieć | playDICHO |
playPONER | kłaść | playPUESTO |
playABRIR | otwierać | playABIERTO |
ROMPER | psuć, łamać | playROTO |
playESCRIBIR | pisać | playESCRITO |
playMORIR | umierać | playMUERTO |
playVOLVER | wracać | playVUELTO |
Spójrzmy jeszcze na przykłady z tymi formami:
playHoy he visto una película estupenda. | Dziś widziałem/am świetny film. |
play¿Has hecho los deberes ya? | Zrobiłeś już lekcje? |
playHemos abierto todas las ventanas. | Otworzyliśmy wszystkie okna. |
play¿Habéis dicho una mentira alguna vez? | Czy kiedykolwiek skłamaliście (dosł. powiedzieliście kłamstwo)? |
playHan vuelto de vacaciones esta semana. | Wrócili z wakacji w tym tygodniu. |