Formy nieregularne czasu Pretérito Indefinido - język hiszpański
W czasie Indefinido jest dosyć dużo czasowników nieregularnych. Trudno byłoby wypisać je tu wszystkie, ale postaramy się Wam przybliżyć wszystkie najbardziej nieregularne, których formy po prostu trzeba zapamiętać, a także przedstawić zasady, które żądzą pozostałymi.
czasowniki ser i ir
Zacznijmy od czasowników ser - być oraz ir - iść, które mają w Indefinido takie same formy:
| playyo | playfui | ja | byłem byłam poszedłem poszłam |
| playtú | playfuiste | ty | byłeś byłaś poszedłeś poszłaś |
| playél, ella | playfue | on, ona | był była poszedł poszła |
| playnosotros | playfuimos | my | byliśmy byłyśmy poszliśmy poszłyśmy |
| playvosotros | playfuisteis | wy | byliście byłyście poszliście poszłyście |
| playellos, ellas | playfueron | oni, one | byli były poszli poszły |
Zobaczmy zdania:
| playAyer fuimos al teatro. | Wczoraj poszliśmy do teatru. |
| playEl año pasado fue muy bueno para ellos. | Zeszły rok był dla nich bardzo dobry. |
| playAquellas fueron las mejores vacaciones de mi vida. |
Tamte wakacje były najlepsze w moim życiu. |
| play¿Adónde fuiste ayer? | Gdzie wczoraj poszedłeś? |
czasownik estar
Kolejnym czasownikiem, który poznamy w naszym czasie, jest estar - być, określający stan przejściowy, emocje albo lokalizację:
| playyo | playestuve | ja | byłem/ byłam |
| playtú | playestuviste | ty | byłeś/ byłaś |
| playél, ella | playestuvo | on, ona | był/ była |
| playnosotros | playestuvimos | my | byliśmy/ byłyśmy |
| playvosotros | playestuvisteis | wy | byliście/ byłyście |
| playellos, ellas | playestuvieron | oni, one | byli/ były |
Może kilka przykładów?
| playAyer estuve enferma. | Wczoraj byłam chora. |
| playEstuvimos en el parque. | Byliśmy w parku. |
| playTodos los billetes estuvieron vendidos. | Wszystkie bilety były sprzedane. |
| play¿Dónde estuviste ayer? | Gdzie byłeś wczoraj? |
czasownik tener
Czasownik tener - mieć:
| playyo | playtuve | ja | miałem/ miałam |
| playtú | playtuviste | ty | miałeś/ miałaś |
| playél, ella | playtuvo | on, ona | miał/ miała |
| playnosotros | playtuvimos | my | mieliśmy/ miałyśmy |
| playvosotros | playtuvisteis | wy | mieliście/ miałyście |
| playellos, ellas | playtuvieron | oni, one | mieli/ miały |
A oto zdania:
| playAyer tuve el accidente. | Wczoraj miałem wypadek. |
| playTuvimos que salir. | Musieliśmy wyjść. |
| playNo tuvieron mucho trabajo ayer. | Nie mieli wczoraj dużo pracy. |
| play¿Tuviste hambre en la fiesta? | Byłeś głodny na imprezie? |
Czasownik venir - przyjść również jest nieregularny:
| playyo | playvine | ja | przyszedłem/ przyszłam |
| playtú | playviniste | ty | przyszedłeś/ przyszłaś |
| playél, ella | playvino | on, ona | przyszedł/ przyszła |
| playnosotros | playvinimos | my | przyszliśmy/ przyszłyśmy |
| playvosotros | playvinisteis | wy | przyszliście/ przyszłyście |
| playellos, ellas | playvinieron | oni, one | przyszli/ przyszły |
A oto zdania:
| playEl año pasado vinieron los pintores. | W zeszłym roku przyszli malarze. |
| playVine para verte. | Przyjechałem cię zobaczyć. |
| playMarco vino ayer. | Marco przyjechał wczoraj. |
| play¿Cuándo viniste? | Kiedy przyjechałeś? |
hacer - robić:
| playyo | playhice | ja | zrobiłem/ zrobiłam |
| playtú | playhiciste | ty | zrobiłeś/ zrobiłaś |
| playél, ella | playhizo | on, ona | zrobił/ zrobiła |
| playnosotros | playhicimos | my | zrobiliśmy/ zrobiłyśmy |
| playvosotros | playhicisteis | wy | zrobiliście/ zrobiłyście |
| playellos, ellas | playhicieron | oni, one | zrobili/ zrobiły |
A oto zdania:
| playEl niño hizo los deberes. | Dziecko zrobiło pracę domową. |
| play¡No lo hice yo! | To nie ja to zrobiłem! |
| playNosotros lo hicimos todo ayer. | My zrobiliśmy to wszystko wczoraj. |
| play¿Qué te hicieron? | Co ci zrobili? |
Zobaczmy jeszcze odmianę i zdania z czasownikiem decir - powiedzieć:
| playyo | playdije | ja | powiedziałem/ powiedziałam |
| playtú | playdijiste | ty | powiedziałeś/ powiedziałaś |
| playél, ella | playdijo | on, ona | powiedział/ powiedziała |
| playnosotros | playdijimos | my | powiedzieliśmy/ powiedziałyśmy |
| playvosotros | playdijisteis | wy | powiedzieliście/ powiedziałyście |
| playellos, ellas | playdijeron | oni, one | powiedzieli/ powiedziały |
A oto zdania:
| playMe dijo que estaba cansado. | Powiedział mi, że jest zmęczony. |
| playYa te lo dije ayer. | Już ci to powiedziałam wczoraj. |
| playNo nos dijeron nada. | Nic nam nie powiedzieli. |
| play¿Qué dijiste a tu mujer? | Co powiedziałeś swojej żonie? |
W tym miejscu zrobimy małe podsumowanie. Czasowniki SER oraz IR mają w Indefinido te same formy i są to czasowniki całkowicie nieregularne, nie podporządkowują się żadnym zasadom. Takim czasownikim jest również DAR - dawać:
| playyo | playdi | ja | dałem/ dałam |
| playtú | playdiste | ty | dałeś/ dałaś |
| playél, ella | playdio | on, ona | dał/ dała |
| playnosotros | playdimos | my | daliśmy/ dałyśmy |
| playvosotros | playdisteis | wy | daliście/ dałyście |
| playellos, ellas | playdieron | oni, one | dali/ dały |
Pozostałe czasowniki, wypisane powyżej, należą do grupy, u której następuje zmiana w temacie, ale wszystkie przyjmują takie same końcówki. Dlatego najważniejsze to zapamiętać zmienione, niekiedy dość dziwne formy tematu:
| playESTAR | estuv- |
| playTENER | tuv- |
| ANDAR | anduv- |
| playHACER | hic- / hiz- (3 os. l.p.) |
| VENIR | vin- |
| PODER | pud- |
| playPONER | pus- |
| playQUERER | quis- |
| SABER | sup- |
| playDECIR* | dij- |
| playTRAER* | traj- |
| playCONDUCIR* | conduj- |
| PRODUCIR* | produj- |
A teraz końcówki, które dopisujemy do powyższych tematów (zwróćcie uwagę, że ta grupa czasowników nieregularnych nie ma w odmianie żadnych akcentów):
| -e |
| -iste |
| -o |
| -imos |
| -isteis |
| -ieron |
* czasowniki oznaczone gwiazdką, takie jak DECIR, TRAER oraz wszystkie zakończone na -UCIR, tracą w 3 os. l.mn. "i" z końcówki -ieron, dlatego powstają formy: dijeron, trajeron, condujeron, produjeron, itd.
Czasowniki zakończone na -IR, które w czasie teraźniejszym (Presente de Indicativo) są częściowo nieregularne, gdyż mają w odmianie oboczność E>I lub E>IE, w Pretérito Indefinido też będą zamieniać E na I w temacie, ale tylko w 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej, np.:
| PEDIR - prosić | SENTIR - czuć | |
| playyo | playpedí | playsentí |
| playtú | playpediste | playsentiste |
| playél, ella | playpidió | playsintió |
| playnosotros | playpedimos | playsentimos |
| playvosotros | playpedisteis | playsentisteis |
| playellos, ellas | playpidieron | playsintieron |
Czasowniki DORMIR i MORIR też mają nieregularność tylko w 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej, ale tutaj O z tematu zamienia się w U:
| DORMIR - spać | MORIR - umierać |
| playdormí | playmorí |
| playdormiste | playmoriste |
| playdurmió | playmurió |
| playdormimos | playmorimos |
| playdormisteis | playmoristeis |
| playdurmieron | playmurieron |
Czasowniki zakończone na -ER lub -IR, które na końcu tematu, tuż przed końcówką, mają samogłoskę, wyróżniają się jeszcze inną nieregularnością. W 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej I zamieniają na Y. Ponadto, w odmianie LEER i CAER, I z końcówki jest akcentowane we wszystkich osobach:
| CAER - upadać | LEER - czytać | CONSTRUIR - budować |
| playcaí | playleí | playconstruí |
| playcaíste | playleíste | playconstruiste |
| playcayó | playleyó | playconstruyó |
| playcaímos | playleímos | playconstruimos |
| playcaísteis | playleísteis | playconstruisteis |
| playcayeron | playleyeron | playconstruyeron |
Pozostają nam jeszcze do wyjaśnienia drobne zmiany ortograficzne, które występują w odmianie, kiedy niezbędne jest zachowanie odpowiedniej wymowy, zazwyczaj dotyczy to form 1 os. liczby pojedynczej. Dzieje się tak w przypadku czasowników zakończonych w bezokoliczniku na -CAR, -GAR oraz -ZAR, np.:
| BUSCAR - szukać | LLEGAR - przyjeżdżać | EMPEZAR - zaczynać |
| playbusqué | playllegué | playempecé |
| playbuscaste | playllegaste | playempezaste |
| playbuscó | playllegó | playempezó |
| playbuscamos | playllegamos | playempezamos |
| playbuscasteis | playllegasteis | playempezasteis |
| playbuscaron | playllegaron | playempezaron |
To już wszystkie tajniki nieregularnych form czasowników w czasie przeszłym Pretérito Indefinido. Wydaje się to dość trudne do opanowania, ale praktyka czyni mistrza :) Im więcej cwiczeń zrobicie, tym szybciej zapamiętacie wszystkie wyjątki. Sami będziecie za jakiś zaskoczeni rezultatami. Powodzenia!
