Formy nieregularne czasu Pretérito Indefinido - język hiszpański
W czasie Indefinido jest dosyć dużo czasowników nieregularnych. Trudno byłoby wypisać je tu wszystkie, ale postaramy się Wam przybliżyć wszystkie najbardziej nieregularne, których formy po prostu trzeba zapamiętać, a także przedstawić zasady, które żądzą pozostałymi.
czasowniki ser i ir
Zacznijmy od czasowników ser - być oraz ir - iść, które mają w Indefinido takie same formy:
playyo | playfui | ja | byłem byłam poszedłem poszłam |
playtú | playfuiste | ty | byłeś byłaś poszedłeś poszłaś |
playél, ella | playfue | on, ona | był była poszedł poszła |
playnosotros | playfuimos | my | byliśmy byłyśmy poszliśmy poszłyśmy |
playvosotros | playfuisteis | wy | byliście byłyście poszliście poszłyście |
playellos, ellas | playfueron | oni, one | byli były poszli poszły |
Zobaczmy zdania:
playAyer fuimos al teatro. | Wczoraj poszliśmy do teatru. |
playEl año pasado fue muy bueno para ellos. | Zeszły rok był dla nich bardzo dobry. |
playAquellas fueron las mejores vacaciones de mi vida. |
Tamte wakacje były najlepsze w moim życiu. |
play¿Adónde fuiste ayer? | Gdzie wczoraj poszedłeś? |
czasownik estar
Kolejnym czasownikiem, który poznamy w naszym czasie, jest estar - być, określający stan przejściowy, emocje albo lokalizację:
playyo | playestuve | ja | byłem/ byłam |
playtú | playestuviste | ty | byłeś/ byłaś |
playél, ella | playestuvo | on, ona | był/ była |
playnosotros | playestuvimos | my | byliśmy/ byłyśmy |
playvosotros | playestuvisteis | wy | byliście/ byłyście |
playellos, ellas | playestuvieron | oni, one | byli/ były |
Może kilka przykładów?
playAyer estuve enferma. | Wczoraj byłam chora. |
playEstuvimos en el parque. | Byliśmy w parku. |
playTodos los billetes estuvieron vendidos. | Wszystkie bilety były sprzedane. |
play¿Dónde estuviste ayer? | Gdzie byłeś wczoraj? |
czasownik tener
Czasownik tener - mieć:
playyo | playtuve | ja | miałem/ miałam |
playtú | playtuviste | ty | miałeś/ miałaś |
playél, ella | playtuvo | on, ona | miał/ miała |
playnosotros | playtuvimos | my | mieliśmy/ miałyśmy |
playvosotros | playtuvisteis | wy | mieliście/ miałyście |
playellos, ellas | playtuvieron | oni, one | mieli/ miały |
A oto zdania:
playAyer tuve el accidente. | Wczoraj miałem wypadek. |
playTuvimos que salir. | Musieliśmy wyjść. |
playNo tuvieron mucho trabajo ayer. | Nie mieli wczoraj dużo pracy. |
play¿Tuviste hambre en la fiesta? | Byłeś głodny na imprezie? |
Czasownik venir - przyjść również jest nieregularny:
playyo | playvine | ja | przyszedłem/ przyszłam |
playtú | playviniste | ty | przyszedłeś/ przyszłaś |
playél, ella | playvino | on, ona | przyszedł/ przyszła |
playnosotros | playvinimos | my | przyszliśmy/ przyszłyśmy |
playvosotros | playvinisteis | wy | przyszliście/ przyszłyście |
playellos, ellas | playvinieron | oni, one | przyszli/ przyszły |
A oto zdania:
playEl año pasado vinieron los pintores. | W zeszłym roku przyszli malarze. |
playVine para verte. | Przyjechałem cię zobaczyć. |
playMarco vino ayer. | Marco przyjechał wczoraj. |
play¿Cuándo viniste? | Kiedy przyjechałeś? |
hacer - robić:
playyo | playhice | ja | zrobiłem/ zrobiłam |
playtú | playhiciste | ty | zrobiłeś/ zrobiłaś |
playél, ella | playhizo | on, ona | zrobił/ zrobiła |
playnosotros | playhicimos | my | zrobiliśmy/ zrobiłyśmy |
playvosotros | playhicisteis | wy | zrobiliście/ zrobiłyście |
playellos, ellas | playhicieron | oni, one | zrobili/ zrobiły |
A oto zdania:
playEl niño hizo los deberes. | Dziecko zrobiło pracę domową. |
play¡No lo hice yo! | To nie ja to zrobiłem! |
playNosotros lo hicimos todo ayer. | My zrobiliśmy to wszystko wczoraj. |
play¿Qué te hicieron? | Co ci zrobili? |
Zobaczmy jeszcze odmianę i zdania z czasownikiem decir - powiedzieć:
playyo | playdije | ja | powiedziałem/ powiedziałam |
playtú | playdijiste | ty | powiedziałeś/ powiedziałaś |
playél, ella | playdijo | on, ona | powiedział/ powiedziała |
playnosotros | playdijimos | my | powiedzieliśmy/ powiedziałyśmy |
playvosotros | playdijisteis | wy | powiedzieliście/ powiedziałyście |
playellos, ellas | playdijeron | oni, one | powiedzieli/ powiedziały |
A oto zdania:
playMe dijo que estaba cansado. | Powiedział mi, że jest zmęczony. |
playYa te lo dije ayer. | Już ci to powiedziałam wczoraj. |
playNo nos dijeron nada. | Nic nam nie powiedzieli. |
play¿Qué dijiste a tu mujer? | Co powiedziałeś swojej żonie? |
W tym miejscu zrobimy małe podsumowanie. Czasowniki SER oraz IR mają w Indefinido te same formy i są to czasowniki całkowicie nieregularne, nie podporządkowują się żadnym zasadom. Takim czasownikim jest również DAR - dawać:
playyo | playdi | ja | dałem/ dałam |
playtú | playdiste | ty | dałeś/ dałaś |
playél, ella | playdio | on, ona | dał/ dała |
playnosotros | playdimos | my | daliśmy/ dałyśmy |
playvosotros | playdisteis | wy | daliście/ dałyście |
playellos, ellas | playdieron | oni, one | dali/ dały |
Pozostałe czasowniki, wypisane powyżej, należą do grupy, u której następuje zmiana w temacie, ale wszystkie przyjmują takie same końcówki. Dlatego najważniejsze to zapamiętać zmienione, niekiedy dość dziwne formy tematu:
playESTAR | estuv- |
playTENER | tuv- |
ANDAR | anduv- |
playHACER | hic- / hiz- (3 os. l.p.) |
VENIR | vin- |
PODER | pud- |
playPONER | pus- |
playQUERER | quis- |
SABER | sup- |
playDECIR* | dij- |
playTRAER* | traj- |
playCONDUCIR* | conduj- |
PRODUCIR* | produj- |
A teraz końcówki, które dopisujemy do powyższych tematów (zwróćcie uwagę, że ta grupa czasowników nieregularnych nie ma w odmianie żadnych akcentów):
-e |
-iste |
-o |
-imos |
-isteis |
-ieron |
* czasowniki oznaczone gwiazdką, takie jak DECIR, TRAER oraz wszystkie zakończone na -UCIR, tracą w 3 os. l.mn. "i" z końcówki -ieron, dlatego powstają formy: dijeron, trajeron, condujeron, produjeron, itd.
Czasowniki zakończone na -IR, które w czasie teraźniejszym (Presente de Indicativo) są częściowo nieregularne, gdyż mają w odmianie oboczność E>I lub E>IE, w Pretérito Indefinido też będą zamieniać E na I w temacie, ale tylko w 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej, np.:
PEDIR - prosić | SENTIR - czuć | |
playyo | playpedí | playsentí |
playtú | playpediste | playsentiste |
playél, ella | playpidió | playsintió |
playnosotros | playpedimos | playsentimos |
playvosotros | playpedisteis | playsentisteis |
playellos, ellas | playpidieron | playsintieron |
Czasowniki DORMIR i MORIR też mają nieregularność tylko w 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej, ale tutaj O z tematu zamienia się w U:
DORMIR - spać | MORIR - umierać |
playdormí | playmorí |
playdormiste | playmoriste |
playdurmió | playmurió |
playdormimos | playmorimos |
playdormisteis | playmoristeis |
playdurmieron | playmurieron |
Czasowniki zakończone na -ER lub -IR, które na końcu tematu, tuż przed końcówką, mają samogłoskę, wyróżniają się jeszcze inną nieregularnością. W 3 os. liczby pojedynczej i mnogiej I zamieniają na Y. Ponadto, w odmianie LEER i CAER, I z końcówki jest akcentowane we wszystkich osobach:
CAER - upadać | LEER - czytać | CONSTRUIR - budować |
playcaí | playleí | playconstruí |
playcaíste | playleíste | playconstruiste |
playcayó | playleyó | playconstruyó |
playcaímos | playleímos | playconstruimos |
playcaísteis | playleísteis | playconstruisteis |
playcayeron | playleyeron | playconstruyeron |
Pozostają nam jeszcze do wyjaśnienia drobne zmiany ortograficzne, które występują w odmianie, kiedy niezbędne jest zachowanie odpowiedniej wymowy, zazwyczaj dotyczy to form 1 os. liczby pojedynczej. Dzieje się tak w przypadku czasowników zakończonych w bezokoliczniku na -CAR, -GAR oraz -ZAR, np.:
BUSCAR - szukać | LLEGAR - przyjeżdżać | EMPEZAR - zaczynać |
playbusqué | playllegué | playempecé |
playbuscaste | playllegaste | playempezaste |
playbuscó | playllegó | playempezó |
playbuscamos | playllegamos | playempezamos |
playbuscasteis | playllegasteis | playempezasteis |
playbuscaron | playllegaron | playempezaron |
To już wszystkie tajniki nieregularnych form czasowników w czasie przeszłym Pretérito Indefinido. Wydaje się to dość trudne do opanowania, ale praktyka czyni mistrza :) Im więcej cwiczeń zrobicie, tym szybciej zapamiętacie wszystkie wyjątki. Sami będziecie za jakiś zaskoczeni rezultatami. Powodzenia!