Hiszpania współczesna

W 1975 po śmierci Franco na tron powrócili Burbonowie, a konkretnie wnuk Alfonsa XIII - Jan Karol I. Ku zdziwieniu rodaków przeprowadził on demokratyzację i reformy. Nowa konstytucja z 1978 postawiła Hiszpanię wśród demokratycznych krajów europejskich. Wkrótce też przyjęto Hiszpanię do UE oraz NATO.

Rządy Ludowców

Wybory parlamentarne z marca 1996 przyniosły zmiany na scenie politycznej, bowiem rządząca przez 14 lat Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) uległa Partii Ludowej (PP). Szefem rządu został Jose Maria Aznar. Nowy rząd zapoczątkował szereg reform m.in. Neoliberalne reformy ekonomiczne, ograniczenie wydatków publicznych, zachęty dla prywatnych przedsiębiorców. Zwycięstwo prawicy, skłoniło terrorystyczną organizację ETA do wzmożonych wystąpień terrorystycznych. Kulminacją działalności było zamordowanie w lipcu 1997 zakładnika Miguela Angela Blanco. Terroryści z ETA przeprowadzali szereg zamachów bombowych w Hiszpanii. W związku z tym premier Aznar rozpoczął negocjacje z baskijskimi separatystami. Wynegocjowany rozejm nie trwał długo, bowiem w styczniu 2000 roku do przeprowadzenia zamachów za aresztowanie rebeliantów przyznali się właśnie etarras. Premier nakazał także aresztowanie członków partii Herri Batasuna, sympatyzującymi z ETA. Kolejne wybory z marca 2000 wygrali ponownie ludowcy, co zapewniło premierowi Aznarowi przedłużenie rządów jego gabinetu. Wybory doprowadziły do zwiększenia aktywności terrorystów. Premier był zobowiązany do podjęcia kolejnych kroków antyterrorystycznych oraz do zalegalizowania partii Herii Batasuna, co nastąpiło w 2002 roku. Rządy Partii Ludowej wzmocniło Hiszpanię na arenie międzynarodowej.

Po zamachach na WTC w 2001, Hiszpania poparła strategię USA na walkę z terroryzmem oraz interwencję w Iraku, wysyłając do Afganistanu i Iraku swój kontyngent, którzy w Iraku znaleźli się pod dowództwem polskim. 11 marca 2004 doszło do zamachu terrorystycznego na madryckim dworcu kolejowym, wskutek czego zginęło 191 osób, a ponad 1800 odniosło rany. Rząd Aznara przed zbliżającymi się wyborami, obarczył winę za zamach ETA. Z kolei śledztwo wskazało, że za zamachem stoi Al-Kaida.

Rządy socjalistów

Na początku XXI wieku Hiszpania stało jednym z najbardziej liberalnych krajów w Europie i na świecie (społeczeństwo, niegdyś tradycyjnie katolickie, coraz bardziej się laicyzuje).

Wybory parlamentarne wygrali socjaliści (PSOE), obwołując Jose Luisa Rodrigueza Zapatero szefem nowego rządu. Zapatero wycofał hiszpański kontyngent z Iraku, poparł Konstytucję dla Europy. W polityce wewnętrznej socjaliści wykazali szereg udanych reform m.in. wzmocnienie socjalnych funkcji państwa, reforma szkolnictwa wyższego, ustawy cywilnoprawne, legalizacja małżeństw homoseksualnych. Zapatero zainicjował "politykę historyczną", która potępiła okres hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939) oraz rządy gen. Franco. Oficjalnie Kortezy (parlament) wystosował ustawę o pamięci narodowej w 2007 roku.

Socjaliści przyjęli w maju 2005 rezolucję dt. podjęcia negocjacji z ETA. W marcu 2006 ETA wydała oświadczenie w którym zaprzestaje walkę zbrojną na rzecz dialogu. W czerwcu 2006 rząd Zapatero zainicjował rozmowy z separatystami co wywołało niezadowolenie społeczeństwa hiszpańskiego wyrażone poprzez demonstracje i protesty. Mimo to dialog wznowiono w październiku 2006 w Oslo. Rozmowy zostały przerwane przez zamach terrorystyczny, który nastąpił 30 grudnia na madryckim lotnisku Bajaras, w którym zginęły dwie osoby. W czerwcu 2006 Katalonia wywalczyła status autonomii. Socjaliści mimo nierozwiązania problemu baskijskiego, reinterpretacji XX-wiecznej historii, spowolnieniu gospodarczemu wygrali kolejne wybory parlamentarne z 9 maja 2008 roku. Jednak wybory do europarlamentu z 2009 roku wygrała Partia Ludowa otrzymując 42,72% głosów, przy 39,33% poparciu socjalistów.