Zaimki dopełnienia bliższego i dalszego - język hiszpański
Zaimki dopełnienia bliższego lub dalszego to zaimki typu: to, jej, jemu, nam, im, etc. Zastępują one rzeczowniki, kiedy wiemy, o jaką rzecz/osobę chodzi, np.:
| playDoy un regalo a Marco. | Daję prezent Marco. |
| playLe doy un regalo. | Daję mu prezent. |
| playLo doy a Marco. | Daję go Marco. |
Te zaimki zastępują albo dopełnienie bliższe albo dalsze.
Najpierw zajmijmy się dopełnieniem bliższym, czyli tym, które wynika z samego czasownika. Możemy je porównać do naszego biernika, odpowiadającego na pytania: kogo? co? Na przykład:
| playver algo/a alguien | widzieć coś/kogoś |
| playcomprar algo | kupować coś |
| playquerer algo/a alguien | kochać/chcieć coś/kogoś |
| playvender algo | sprzedawać coś |
| playcontar algo | opowiadać coś |
| playcomer algo | jeść coś |
| playdecir algo | mówić coś |
Zobaczmy zatem, jakie to zaimki zastępują dopełnie bliższe:
| Singular | Plural | |||
| 1. osoba | playme | mnie | playnos | nas |
| 2. osoba | playte | ciebie | playos | was |
| 3. osoba | playlo playla |
jego ją |
playlos playlas |
je, ich je, ich |
Jakie to proste! Przecież one wyglądają, oprócz 3 os. l.p. i l.m., jak zaimki zwrotne!
Zerknijmy teraz na zdania, a następnie zastąpmy rzeczownik zaimkiem:
| playBebo un zumo. | Piję sok. |
| playLo bebo. | Piję go. |
| playComo una pera. | Jem gruszkę. |
| playLa como. | Jem ją. |
| Te ven a tí y a mí. | Widzą ciebie i mnie. |
| playNos ven. | Widzą nas. |
| Te escuchan a tí y a Pedro. | Słuchają ciebie i Pedro. |
| playOs escuchan. | Słuchają was. |
| playVeo los perros. | Widzę psy. |
| playLos veo. | Widzę je. |
| playOdio las moscas. | Nienawidzę much. |
| playLas odio. | Nienawidzę ich. |
Prawda, że nie takie trudne?
Jeszcze kilka przykładów:
| playNo lo como. | Nie jem tego. |
| playLos odio. | Nienawidzę ich. |
| playLo quiere todo el mundo. | Wszyscy go kochają. |
| playOs conocen. | Znają was. |
| playNo las entiendo. | Nie rozumiem ich. |
| playLo cuento. | Opowiadam to. |
Dopełnienie bliższe lo możemy też tłumaczyć jako to. Używamy go w tej formie w sytuacjach, gdy odnosi się do czynności bądź informacji wcześniej wspomnianych:
| playTengo que limpiar toda mi casa. | Muszę posprzątać cały (mój) dom. | playPuedes hacerlo después. ¡Ahora vamos al cine! | Możesz zrobić to później. Teraz idziemy do kina! |
| playNo puedo venir a tu fiesta. | Nie mogę przyjść na twoją imprezę. | playLo siento mucho. | Bardzo mi przykro (z tego powodu). |
| ¿Sabes qué le ha pasado a Julia? | Wiesz, co przytrafiło się Julii? | playSí, ya lo he oído. | Tak, już (o tym) słyszałam. |
| play¿Dónde está Raúl? | Gdzie jest Raúl? | playNo lo sé. | Nie wiem (tego). |
Jeśli chodzi o dopełnienie dalsze, jak sama nazwa wskazuje, zastępuje ono rzeczowniki, które nie wynikają wprost ze znaczenia czasownika. Porównujemy do naszego celownika, który odpowiada na pytania: komu? czemu? Na przykład:
| playcomprar a alguien | kupować komuś |
| playquitar a alguien | zabierać komuś |
| playvender a alguien | sprzedawać komuś |
| playcontar a alguien | opowiadać komuś |
| playprestar a alguien | pożyczać komuś |
| playdecir a alguien | mówić komuś |
Jak widzimy, w większości przypadków dopełnienie dalsze będzie osobą.
Oto jak wyglądają zaimki dopełnienia dalszego:
| Singular | Plural | |||
| 1. osoba | playme | mnie | playnos | nam |
| 2. osoba | playte | tobie | playos | wam |
| 3. osoba | playle | jemu jej |
playles | im im |
No to teraz przykłady:
| playVende su coche a mi padre y a mi. |
Sprzedaje swój samochód mojemu tacie i mnie. |
| playNos vende su coche. | Sprzedaje nam swój samochód. |
| playCompro un regalo a Luis y Ana. | Kupuję prezent Luisowi i Annie. |
| playLes compro un regalo. | Kupuję im prezent. |
| playCuento a Paco un chiste. | Opowiadam Paco dowcip. |
| playLe cuento un chiste. | Opowiadam mu dowcip. |
| playPrestamos dinero a ti y a tu hermano. | Pożyczamy pieniądze tobie i twojemu bratu. |
| playOs prestamos dinero. | Pożyczamy wam pieniądze. |
| playDigo la verdad a Kike. | Mówię Kike prawdę. |
| playLe digo la verdad. | Mówię mu prawdę. |
No dobrze, jeszcze kilka przykładów?
| playTe doy mi gato. | Daję ci mojego kota. |
| playOs presento a mi novio. | Przedstawiam wam mojego chłopaka. |
| playMe han robado el bolso. | Ukradli mi torebkę. |
| playMi madre nos ha preparado la cena. | Moja mama przygotowała nam kolację. |
| playLes prestamos dinero. | Pożyczamy im pieniądze. |
| playTe he contado toda mi vida. | Opowiedziałem ci całe moje życie. |
Jest jedna kwestia, która może stwarzać nam na początku problemy. To wspólne użycie zaimków rodzaju męskiego lo i le w charakterze dopełnienia bliższego. Możecie spotkać się z przykładami dotyczącymi osób rodzaju męskiego, gdzie powinno być dopełnienie bliższe (odpowiada na pytanie: kogo? co?), a zamiast zaimka lo widnieje le. Otóż taka sytuacja jest dopuszczalna, ale tylko, kiedy mówimy o ludziach. Dlatego poprawne będą dwie formy takich oto zdań:
| play¿Has visto a Miguel? | playSí, lo he visto./Sí, le he visto. |
| Widziałeś Miguela? | Tak, widziałem go. |
| play¿Qué ha pasado con el protagonista del libro? | playLo mataron./Le mataron. |
| Co się stało z głównym bohaterem książki? | Zabili go. |
