Zaimki zwrotne - język hiszpański
Zaimki zwrotne służą do zaznaczenia, że czynność opisywana przez czasownik odnosi się do samego wykonawcy czynności. Na przykład, można kąpać - bañar np. dziecko albo psa, ale można też kąpać się samemu, czyli bañarse. Małe słówko se jest właśnie zaimkiem zwrotnym, czyli się i siebie w języku polskim.
W języku polskim zaimek zwrotny ma jedną formę dla wszystkich osób: się. W hiszpańskim zaimek zwrotny se odmienia się przez osoby:
Singular | Plural | |||
1.osoba | playme | się | playnos | się |
2.osoba | playte | playos | ||
3.osoba | playse | playse |
Poznaliśmy już formy zaimków zwrotnych, możemy więc użyć ich teraz z czasownikami. Czasownik zwrotny składa się z czasownika podstawowego oraz zaimka zwrotnego:
playbañarse | kąpać się |
Czasownik podstawowy odmienia się zależnie od koniugacji (I, II lub III). Zaimek odmienia się zgodnie z podanym powyżej wzorem i (w większości czasów i trybów) przeskakuje przed czasownik. Oto odmiania czasownika zwrotnego bañarse:
Singular | Plural | |
1.osoba | playme baño | playnos bañamos |
kąpię się | kąpiemy się | |
2.osoba | playte bañas | playos bañáis |
kąpiesz się | kąpiecie się | |
3.osoba | playse baña | playse bañan |
kąpie się | kąpią się |
Możecie jednak spotkać się z sytuacją, w której zaimek zwrotny będzie doczepiony na końcu czasownika. Dzieje się tak, gdy występuje on z czasownikiem w bezokoliczniku (infinitivo), w trybie rozkazującym (imperativo) oraz w formie imiesłowu (gerundio), choć tu jest to opcjonalne:
playLa niña no quiere acostarse. | Dziewczynka nie chce położyć się spać. |
playJuan, ¡levántate, por favor! | Juan, wstań, proszę! |
playEstoy bañándome. | Kąpię się (w tej chwili). |
playMe estoy bañando. | Kąpię się (w tej chwili). |
Jeszcze kilka innych czasowników zwrotnych. Zwóćmy uwagę, że zawsze na końcu mają se, czyli się:
playllamarse | nazywać się |
playmoverse | ruszać się |
playperderse | zgubić się |
playabrirse | otwierać się |
playcasarse | ożenić się |
Wiele czasowników zwrotnych ma związek z naszą dzienną rutyną, np.:
playdespertarse | budzić się |
playlevantarse | wstawać |
playducharse | brać prysznic |
playbañarse | kąpać się |
playlavarse | myć się |
playafeitarse | golić się |
playpeinarse | czesać się |
playvestirse | ubierać się |
playacostarse | kłaść się spać |
Zaimki zwrotne, oprócz kierowania czynności w stronę jej wykonawcy, są przydatne, gdy chcemy opisać czynność wzajemną, np:
playpelearse | kłócić się |
playbesarse | całować się |
playabrazarse | obejmować, przytulać się |
playescribirse | pisać do siebie |
playodiarse | nienawidzić się |
playquererse | kochać się |
playPaco y yo nos queremos y nos escribimos todos los días. | Paco i ja się kochamy i codziennie do siebie piszemy. |
playMarco y Juan se odian y por eso se pelean. | Marco i Juan się nienawidzą i dlatego się kłócą. |